Buraki – właściwości odżywcze i zdrowotne

Buraki, choć niedoceniane, kryją w sobie mnóstwo fantastycznych niespodzianek odżywczych i zdrowotnych. W surowej postaci mają niski indeks glikemiczny, wspomagają m.in. przemianę materii i usuwanie szkodliwych toksyn z organizmu. Z kolei picie soku z buraków może poprawić jego wydolność nawet o kilkanaście procent, jednocześnie redukując procesy gnilne w jelitach. Myślicie, że na tym kończy się lista zalet tych warzyw? Nic z tych rzeczy, przekonajcie się, co jeszcze mają w zanadrzu.

Buraki w głównej mierze przeznaczone są do celów konsumpcyjnych. Wykorzystuje się je również w produkcji cukru (buraki cukrowe), jak i paszy dla zwierząt (buraki pastewne). Stosowane są w kuracjach przeciwnowotworowych i zwiększających ogólną wydolność organizmu. Niemniej mają również zagorzałych przeciwników, szczególnie w kontekście nadmiernego ich spożywania.

Wartości odżywcze buraków

Średniej wielkości burak waży 120 gramów, co daje około 46 kilokalorii pochodzących głównie z węglowodanów. Surowe buraki mają dość niski indeks glikemiczny (IG), bo tylko 30, co świadczy o wolnym uwalnianiu energii. Wiąże się to z niewielkim podniesieniem poziomu cukru we krwi – co jest korzystne dla odczucia głodu i jednocześnie niezwykle istotne dla cukrzyków. Niestety po ugotowaniu IG wzrasta do 65. Niemniej ze względu na naturalne pochodzenie warzywo wciąż pozostaje lepszym pomysłem na przekąskę, aniżeli słodycze. Mimo dość niewielkiej kaloryczności warto znać umiar i włączyć je jako element urozmaiconej diety.

Zawarta w burakach witamina C zapobiega infekcjom, nowotworom i alergiom. Witamina B₁ z kolei wspomaga funkcjonowanie układu krwionośnego, mięśniowego, a także pamięci. Niestety nie uświadczymy w burakach zbyt wiele żelaza, co nie przeszkadza im wykazywać właściwości krwiotwórczych, m.in. ze względu na obecność kobaltu. Wapń zawarty w warzywie wydatnie wspiera kości i zęby, a magnez zwalcza negatywne skutki stresu oraz wspomaga funkcjonowanie mózgu. Ponadto sód i potas odpowiadają za gospodarkę wodną organizmu, mangan zaś wchodzi w skład m.in. enzymów. Co ciekawe, buraki posiadają w swoim składzie miedź, która odpowiada za gospodarkę żelaza, kości oraz kolagen. Czy to nie jest zaskakujące?

Buraki wspomagają ogólną odporność i zmniejszają katar. Spowalniają procesy starzenia się, obniżają ciśnienie, poziom cholesterolu i przeciwdziałają zgadze. Betainy zawarte w warzywie są silnymi barwnikami przeciwutleniającymi o korzystnym wpływie na organizm. Buraki działają także zasadotwórczo, czyli zapobiegają zaburzeniom równowagi kwasowo-zasadowej w organizmie, która może być spowodowana zbyt wysokim spożyciem mięsa (Przeczytaj: Kochamy mięso. Polacy jedzą go dwa razy za dużo).
Wspomagają również przemianę materii i usuwanie szkodliwych toksyn z organizmu.

Spożywanie buraków w okresie ciąży i karmienia

Niestety długotrwałe spożycie nadmiaru azotanów, które buraki mogą mieć w swoim składzie, może wpływać ujemnie na ogólne parametry krwi, prowadząc także do anemii, szczególnie niekorzystnej w trakcie ciąży. Z jednej strony sok z surowych buraków przynosi liczne korzyści, jednak ze względu na niebezpieczeństwo wynikające z nadmiaru ich spożycia korzystniej jest się wstrzymać ze zwiększoną podażą szczególnie w trakcie ciąży i karmienia piersią. Albo wybierać buraki z ekologicznej uprawy.

Sok z buraków

Najlepiej spożywać surowy sok z buraków w trakcie co najmniej 6-tygodniowych kuracji prowadzonych 2 razy do roku. Można je łączyć z marchwią i jabłkiem w ramach profilaktyki przeciwnowotworowej.

Sok z surowych buraków ma również inne zastosowanie. Zawarte w nim azotany są niezwykle korzystne w sportach wytrzymałościowych. Liczne badania naukowe potwierdzają, że spożycie soku z surowych buraków zmniejsza koszt tlenowy aktywności fizycznej, tym samym zwiększając ogólną wydolność organizmu. W jednym z nich, przeprowadzonym w 2011 roku przez Lansley z zespołem, dwóm grupom uczestników podawano przez 6 dni sok z surowych buraków lub placebo, a od 4. dnia przeprowadzano testy sprawnościowe. Wykazały one wzrost wydolności o 15% na korzyść soku z buraka, co jest niezwykłym wynikiem nie tylko dla sportowców, ale i osób starszych, które w skrajnych przypadkach mają kłopoty nawet z podstawowymi czynnościami, jak wchodzenie po schodach czy dłuższe spacery.

Warto jednak takie kuracje indywidualnie konsultować z lekarzem lub dietetykiem i istotne jest, aby nie działać na własną rękę. W zależności od indywidualnej tolerancji na potencjalnie korzystne składniki, w nadmiernej obfitości mogą one wyrządzić więcej szkody, niż pożytku. Zabarwienie, potencjalnie wyglądające na krwiomocz, może wynikać z nadmiaru ich spożycia. Z kolei zbyt wysoka podaż szczawianów dostępnych w burakach zwiększa prawdopodobieństwo powstania kamieni nerkowych i dny moczanowej.

Nie sposób nie trafić na liczne przepisy z zastosowaniem buraków, dla każdego znajdzie się coś smacznego – barszcz, zupa jarzynowa, sałatki, surówki, chłodnik buraczany z miętą, botwinka, a także na słodko – ciasta, muffiny i brownie oraz wiele innych.

Wypróbuj: Hummus z buraków

Buraki na kaszel

Sztuka kulinarna to jedna z wielu płaszczyzn, na których buraki znakomicie się sprawdzają. Oprócz niej odnajdują swoje zastosowanie w produkcji syropów wykrztuśnych, hamując uciążliwy kaszel i zwalczając także stan zapalny gardła.

Przeczytaj: Jakie warzywa warto jeść zimą?

Buraki w kosmetyce

Betainy zawarte w burakach, używane są w kosmetyce, zwłaszcza wśród środków przeznaczonych dla skóry, chroniąc ją przed wysuszeniem i przeciwdziałając zmarszczkom. Dobroczynnie wpływają również na włosy, ułatwiając ich rozczesywanie.

https://www.facebook.com/lokalnyrolnikpl

Autor Lokalny Rolnik

Podobne wpisy

Produkty

Laktoza w produktach mlecznych

Produkty

Nabiał w diecie. Szkodliwy czy nie?

Produkty

Łosoś – wartości odżywcze i zdrowotne