Wspólne gotowanie – czy warto poświęcić temu czas?
Wspólne gotowanie często kojarzy się rodzicom z dodatkową godziną na przygotowanie posiłku i kolejnymi dwiema na opanowanie powstałego bałaganu. Trzeba obiektywnie przyznać, że często faktycznie jest z tym związane… Dlaczego mimo wszystko warto gotować z dzieckiem?
Gotowanie – zapomniana sztuka
Badania wskazują, że umiejętność samodzielnego przygotowywania posiłków w społeczeństwie zanika. Do przyczyn tego zjawiska należy m.in. obserwowane w ostatnich latach zmiany socjodemograficzne, w tym odejście od tradycyjnego modelu rodziny, wzrost ilości pracujących kobiet, a także zmiany w szeroko pojętym stylu życia. W coraz mniejszej ilości domów większość posiłków gotowanych jest “od podstaw” a dramatyczna zmiana w zwyczajach kulinarnych w domach prowadzi do zauważalnego spadku przekazywania umiejętności i wiedzy kulinarnej ze starszych pokoleń na dzieci. Jednocześnie brak umiejętności samodzielnego przygotowania posiłków wśród młodzieży i młodych dorosłych wymienia się jako jedną z przyczyn rosnącego wskaźnika nieprawidłowej masy ciała w tej grupie społecznej.
Co jest celem nadrzędnym przy każdym spożyciu posiłku?
Wbrew temu, co mogło by się wydawać, to nie realizacja norm żywieniowych podczas każdego posiłku jest najważniejsza. Dziecko powinno otrzymać na obiad surówkę i kaszę gryczaną przede wszystkim dlatego, aby wyrabiać w nim właściwe nawyki żywieniowe, a dostarczenie błonnika, potasu i witamin z grupy B jest celem drugorzędnym. Czy zmuszając dzieci do zjedzenia całej porcji marchewki pod groźbą nie otrzymania deseru lub pozostania przy stole “dopóki nie zjesz” nie wydaje się zatem sabotować najważniejszego celu – nauki racjonalnego odżywiania na całe życie?
Posiłki to wyrabianie właściwych nawyków żywieniowych
Dzieci uczą się przez doświadczenia
Praktyka pokazuje, że lekcje o piramidzie żywieniowej nie wystarczą do tego aby nasze dzieci pamiętały, że warzywa i owoce powinny stanowić stanowić podstawę diety, a słodycze nie powinny być spożywane codziennie. Badania dowodzą, że gotowanie jest bardziej efektywną częścią edukacji żywieniowej niż prowadzenie lekcji teoretycznych w tym temacie (Cutris i wsp., 2012). Jak często zdarzało Ci się zachęcać swoje dziecko do zjedzenia warzyw „bo są zdrowe“ lub „bo dzieci muszą jeść warzywa“? A jak często tego typu negocjacje zakończyły się sukcesem? No właśnie. Aby Twoje dziecko potrafiło odżywiać się zdrowo, musisz pokazać mu jak to się robi. Na dodatek pokaz ten musi być dla malucha atrakcyjny, kojarzony z czymś przyjemnym (zatem zmuszanie do jedzenia surówki nie jest zalecane), regularnie powtarzany i raczej rzadko przeplatany „złymi przykładami“. Nie pozostaje więc nic innego jak wpuścić dziecko w strefę kuchenną częściej i na dłużej.
Jak wyglądała dynia przed tym jak powstała z niej zupa?
Od czego zacząć wspólne gotowanie?
Najlepiej od początku, czyli zaplanowania zakupów – zrobienia listy zakupów, zaplanowania menu na kolejny tydzień, wybrania produktów w sklepie, na bazarku lub na www.lokalnyrolnik.pl i wspólny ich odbiór.
Zamów warzywa prosto od Rolników
To ważne, aby zapoznać dziecko z produktami – zarówno pod kątem zmniejszania rozwoju normalnej w pewnych okresach neofobii żywieniowej (strachu przed nieznanymi produktami), jak również dla ogólnego poszerzania jego wiedzy. Czy Twoje dziecko wie jak rosną brokuły lub fasola? Z czego wytwarza się ser lub czerwony sos do makaronu? Jak wyglądała dynia przed tym jak powstała z niej zupa i czym różni się seler od pora? Niestety coraz większy odsetek dzieci nie ma o tym pojęcia, bo i skąd ma to wiedzieć. A czy Ty znasz odpowiedzi na te pytania? Znając drogę produktu „od pola do stołu“ warzywo wydaje się bardziej znajome i bezpieczne – rośnie więc szansa, że zostanie zjedzone. Dobrym sposobem jest również pójście o krok dalej i poproszenie dziecka o przekazanie tej wiedzy innym – zamiana ról i wcielenie w charakter edukatora ponownie pozwala mu poczuć się ważnym, mądrym i sprawczym. Najpewniej również sprawi, że dziecko uwierzy w głoszone przez siebie teorie i będzie chciało być dobrym przykładem, spożywając zalecane przez siebie produkty. Pozwól też dziecku podejmować kontrolowane przez Ciebie wybory – „brokuły czy pomidor – co wolisz zjeść jutro na obiad?“. Dzięki temu poczuje się ważne i docenione. Niech weźmie do ręki i wybierze produkty, na które ma ochotę.
Pozwól też dziecku podejmować kontrolowane przez Ciebie wybory
Jak gotować aby odnieść korzyści?
Czas spędzony w kuchni podczas gotowania musi być dobrą zabawą, ale dla bezpieczeństwa i higieny należy ustalić określone zasady. Mycie rąk, nie bawienie się nożem, dostosowanie zadań do możliwości (wieku) dziecka. Młodsze mogą myć owoce, odrywać listki ziół, łuskać zielony groszek, odrywać porzeczki z gałązek, usuwać szypułki z truskawek, przelewać płyny lub pomagać w mieszaniu składników. Starsze pokroją miękkie produkty i policzą lub odważą składniki, bo zabawa w gotowanie rozwija nie tylko zdolności manualne, ale również czytanie, liczenie i logiczne myślenie. Dzieci możemy zaangażować również w piękne nakrywanie do stołu lub zrobienie profesjonalnych etykietek, kto gdzie siedzi przy stole. Każde dziecko powinno też wiedzieć, że po gotowaniu i jedzeniu należy posprzątać i w ten proces również należy je zaangażować, aby uczyć porządku. Pamiętajmy też, aby gotując z dzieckiem nie wybierać składników i potraw, których raczej nie chcielibyśmy, aby dzieci jadały – w przypadku wypieków zwróćmy uwagę na to jak zastąpić cukier i kolorowe posypki, przy przygotowaniu frytek – upieczmy je w piekarniku, natomiast zupę postarajmy się doprawić przyprawami i ziołami, a nie przyprawą uniwersalną. Przecież to właśnie w kuchni możemy pokazać dziecku czym jest „dobre jedzenie“.
Chcę zamówić prawdziwe jedzenie
Podziel się
