Rzeżucha – co zawiera, dlaczego warto ją jeść i jak ją uprawiać?
Choć rzeżucha większości z nas kojarzy się głównie ze Świętami Wielkanocnymi, warto sięgać po nią przez cały rok, ponieważ jest cennym źródłem witamin, soli mineralnych i pierwiastków. Jakie dokładnie składniki odżywcze ma w sobie rzeżucha? Jak uprawiać rzeżuchę? Jak jeść rzeżuchę i jakie dania z niej przygotowywać? Na te pytania znajdziesz odpowiedzi w poniższym artykule.
Rzeżucha – co to jest?
Rzeżucha ogrodowa, której inna nazwa brzmi pieprzyca siewna, to roślina z rodziny kapustowatych. Pikantna i ostra w smaku oraz zapachu, stanowi doskonały dodatek do dań. Jej prozdrowotne właściwości doceniali już w Starożytności Persowie, Rzymianie, Grecy i Egipcjanie. Przez wiele wieków mówiono o niej, że jest afrodyzjakiem, a także, że potrafi wyleczyć wiele schorzeń – od rwy kulszowej, poprzez przeziębienie, cukrzycę, choroby wątroby, żył, tętnic, serca, anemię, aż po szkorbut, choroby przewodu moczowego czy gruźlicę. Rzeżuchę w dawnej medycynie ludowej stosowano też, jako lekarstwo na owrzodzenie skóry, pasożyty jelit, apetyt, trawienie oraz jako środek dezynfekujący jamę ustną.
Rzeżucha – co zawiera? Składniki odżywcze rzeżuchy, właściwości lecznicze rzeżuchy
Rzeżucha, a właściwie jej drobne listki, zawierają w niewielkich ilościach białko i cukry, witaminy (K, C, A, B1, B2, E, PP), kwas foliowy, kwas pantotenowy, mangan, potas, magnez, wapń, jod, chrom, siarkę oraz bardzo dobrze przyswajalne żelazo. Spożywanie rzeżuchy zaleca się zwłaszcza:
- palaczom (z uwagi na wysoką zawartość witaminy C, na której niedobory cierpią),
- kobietom w ciąży,
- dzieciom,
- chorym na bronchit (chorobę tchawicy i rozgałęzień oskrzelowych),
- chorym na reumatyzm,
- chorym na anemię,
- cierpiącym na chorobę wieńcową,
- cierpiącym na zaburzenia krążenia,
- chorującym na osteoporozę (z uwagi na wysoką zawartość wapnia),
- osobom, których organizm nie toleruje mleka i przetworów mlecznych oraz tym, którzy nie spożywają go z własnego wyboru (z uwagi na fakt, że rzeżucha jest – po orzechach laskowych – drugą rośliną zawierającą najwięcej wapnia),
- chorym na niedoczynność tarczycy (z uwagi na wysoką zawartość dobrze przyswajalnego jodu),
- chorym na cukrzycę (z uwagi na to, że obniża poziom cukru we krwi),
- osobom z chorą trzustką (z uwagi na wysoką zawartość chromu),
- osobom odchudzającym się (z uwagi na to, że poprawia trawienie i przemianę materii).
Rzeżucha – jak sadzić?
Rzeżuchę możesz uprawiać w warunkach domowych. Potrzebne będą Ci tylko: nasiona rzeżuchy, woda, wata oraz duży talerz i – ewentualnie – gaza.
- Watę rozłóż na talerzu i obficie skrop wodą.
- Rozsyp równomiernie na niej nasiona rzeżuchy.
- Postaw talerz w zacienionym miejscu, w pomieszczeniu, w którym temperatura waha się w ok. 18-21oC. Jeśli chcesz, możesz przykryć go cienką warstwą gazy.
- Każdego dnia zraszaj rzeżuchę wodą.
- Rzeżucha zacznie kiełkować po ok. 2 dniach, a po 6-8 dniach zobaczysz już zielone listki. Jeśli delikatnie je zetniesz, na ich miejsce wyrosną nowe.
Oprócz tego, że rzeżuchę możesz wyhodować sam, to do jej uprawy nie są potrzebne absolutnie żadne nawozy sztuczne. To sprawia, że rzeżucha jest naprawdę zdrowa i powinna gościć na Twoim talerzu przez cały rok.
Rzeżucha – jak jeść? Przepisy na dania z rzeżuchą
Charakterna w smaku rzeżucha potrafi odmienić każde danie. Choć jej codzienne spożywanie jest wskazane dla większości osób, pamiętaj, by nie jeść jej więcej niż 3 łyżki na dobę, ponieważ nadmierne spożycie rzeżuchy może spowodować podrażnienie lub zapalenie pęcherza. To oznacza, że każdego dnia możesz pozwolić sobie na jedno z zaproponowanych przez nas dań. Poznaj nasze sprawdzone przepisy na potrawy z rzeżuchą.
Smoothie z rzeżuchą
Składniki (dla 1 osoby):
- 3 łyżki zielonych listków rzeżuchy
- 1 dojrzały banan
- ½ gruszki
- 1 łyżka soku z cytryny
- ½ szklanki wody
- 1 łyżeczka miodu
Przygotowanie:
Wszystkie składniki umieść w wysokim naczyniu lub blenderze kielichowym. Zmiksuj na gładko.
Jajecznica z rzeżuchą
Składniki (dla 1 osoby):
Przygotowanie:
Pokrojoną w kostkę cebulę podsmaż na maśle, aż do momentu, gdy stanie się szklista. Zmniejsz moc grzania kuchenki do minimum i wbij jajka. Dopraw solą i pieprzem. Mieszaj delikatnie, aż jajecznica będzie miała konsystencję, która Ci odpowiada. Dodaj listki rzeżuchy i przemieszaj ponownie.
Domowy twaróg z rzeżuchą
Składniki (dla 1 osoby):
- 3 łyżki zielonych listków rzeżuchy
- 150 g twarogu
- 1 ząbek czosnku
- ¼ cebuli
- ½ szklanki jogurtu naturalnego
- sól, pieprz
Przygotowanie:
Twaróg rozkrusz widelcem. Dodaj do niego jogurt naturalny i wymieszaj, aż stworzą jedną masę (jeśli wolisz, użyj do tego malaksera lub blendera). Przypraw solą i pieprzem. Dodaj pokrojoną w drobną kostkę cebulę, przeciśnięty przez praskę czosnek i rzeżuchę. Wymieszaj.
Zupa krem z rzeżuchy
Składniki (dla 4 osób):
- 12 łyżek zielonych listków rzeżuchy
- 6 ziemniaków
- 1 litr wywaru z warzyw lub z mięsa i warzyw
- ½ jogurtu naturalnego lub śmietany
- 4 kromki razowego chleba
- sól, pieprz
Przygotowanie:
W przygotowanym wywarze ugotuj do miękkości pokrojone w kostkę ziemniaki. W międzyczasie pokrój chleb na grzanki i włóż do piekarnika rozgrzanego do 200oC. Do ugotowanych w wywarze ziemniaków, dodaj jogurt lub śmietanę, rzeżuchę, sól i pieprz. Zblenduj na gładki krem. Podziel zupę na porcje i posyp razowymi grzankami.
Sałatka z rzeżuchą
Składniki (dla 1 osoby):
- 3 łyżki zielonych listków rzeżuchy
- 50 g suchej ciecierzycy
- 1 pomidor
- ½ ogórka świeżego lub 3 ogórki korniszone
- sok z ½ cytryny
- 2 łyżki ulubionego oleju
- ⅓ czerwonej cebuli
- sól, pieprz
Przygotowanie:
Suchą ciecierzycę opłucz pod zimną wodą, włóż do garnka i zalej 300 ml zimnej wody. Zostaw do napęcznienia na całą noc lub na minimum 12 h. Po tym czasie odlej wodę, wypłucz ponownie ciecierzycę, dolej 150-200 ml wody i gotuj do miękkości. Ugotowaną ciecierzycę odlej na sicie i przepłucz zimną wodą. Na dno naczynia, w którym powstanie sałatka wlej olej i sok z cytryny, dodaj pieprz i sól. Wymieszaj, by powstał sos. Ciecierzycę przesyp do naczynia z sosem. Pomidora, ogórka i cebulę pokrój w kostkę, rzeżuchę posiekaj. Dodaj do naczynia i wymieszaj.
Smacznego!
Opracowanie części merytorycznej na podstawie:
“Rzeżucha. Witaminy nie tylko na Święta” Anna Szczepańska, Kwartalnik Pacjenta Samodzielnego Zespołu Publicznych Zakładów Lecznictwa Otwartego Warszawa Targówek, http://www.zoztargowek.waw.pl/kwartalnik_strony/43/dietetyk.pdf
Podziel się
