Kalafior – jego odżywcze i zdrowotne właściwości
Choć kalafior jest dość częstym gościem na naszych stołach, mało kto zdaje sobie sprawę jak zdrowym warzywem jest. Tymczasem spożywamy go przede wszystkim ze względu na walory smakowe. Zupełnie słusznie. Jednak warto wyposażyć się również w wiedzę na temat sekretów, jakie drzemią w tej roślinie jednorocznej należącej do rodziny kapustowatych.
Kalafior pochodzi z Cypru, dlatego początkowo nazywano go kapustą cypryjską. Znany był już w starożytnym Rzymie i Grecji, skąd rozprzestrzenił się do innych krajów. W Polsce pojawił się rzekomo na przełomie XVI wieku za sprawą królowej Bony, lecz o tym, jak było naprawdę opowiemy w dalszej części artykułu. Jadalną częścią kalafiora jest kwiatostan, którego waga może dochodzić nawet do 2 kilogramów. Dla przeciętnego zjadacza… kalafiora, warzywo jest wyłącznie kalafiorem. Natomiast ma on liczne odmiany o dość oryginalnych nazwach: Idol, Pionier, Master, Stella Nowa, Ekspres czy Inspektowy z Mor. Prawda, że nietypowe? Myślę, że napotkacie w tekście kilka innych niespodzianek.
Kalafior – wartości odżywcze
Kalafior zawiera długą listę składników, które wspierają dobrostan naszych organizmów. Skrywa znaczne zapasy błonnika pokarmowego, potasu, wapnia, magnezu, a także żelaza, cynku, miedzi, jodu i fluoru. Ponadto posiada witaminy z grupy B oraz niewielką ilość beta-karotenu. Jeśli nie domyślacie się, co nadaje kalafiorowi tak charakterystyczny zapach, to zaraz rozwiejemy tę tajemnicę. Otóż zawiera on siarkę, co wyjaśnia, dlaczego podczas gotowania warzywa zmuszeni jesteśmy do wietrzenia kuchni lub choćby uruchomienia okapu. Wracając jednak do meritum, kilka słów jeszcze o kalafiorach kolorowych. Fioletowy lub zielony (tzw. romanesco) zawiera dodatkowo dość znaczą ilość związków o działaniu przeciwutleniającym.
Kalafior podczas odchudzania
Mamy dobrą wiadomość dla tych, którzy walczą ze zbędnymi kilogramami. Kalafior jest warzywem o niskiej wartości energetycznej, przez co bardzo dobrze wkomponowuje się w diety redukcyjne. Dzięki łagodnemu smakowi można go przyrządzić na różne sposoby, co powoduje, że jadłospis nie jest monotonny. Jeszcze nie wszyscy zostali przekonani, że warto jeść kalafior? No to kontynuujemy.
Kalafior na froncie walki z rakiem
Nasz dzisiejszy bohater obok kapusty, brukselki, czy brokułów, przypisany został do rodziny kapustowatych. Warzywa do niej należące charakteryzują się wyjątkowo silnym działaniem ochronnym przed powstawaniem i rozrostem komórek nowotworowych. Dzieje się tak przede wszystkim za sprawą związku zwanego sulforafanem. Co także ciekawe, duża wartość błonnika sprzyja lepszej pracy jelit, a przez to skraca czas ekspozycji związków rakotwórczych na błonę śluzową jelita grubego, co stanowi najlepszą profilaktykę powstawania nowotworów tej części przewodu pokarmowego. Związki zawarte w kalafiorze mają potwierdzone działanie zapobiegawcze także przeciwko rozwojowi raka prostaty, pęcherza moczowego i żołądka.
Chcę zamówić kalafior od Rolnika
Kalafior w ciąży
Kalafior można spożywać podczas ciąży. Warto jednak wiedzieć, że jest to warzywo o działaniu wzdymającym, więc kobiety skarżące się – szczególnie w ostatnich tygodniach ciąży – na zgagę powinny ograniczyć jego spożycie. Można też warzywo to gotować w dużej ilości wody, bez przykrywki, aby nieco złagodzić efekt powstawania gazów w przewodzie pokarmowym.
Kalafior podczas karmienia piersią
Według aktualnej wiedzy, kalafior może być elementem jadłospisu kobiety w czasie laktacji.
Kalafior w kuchni
Niektórzy podchodzą do omawianego warzywa jak do jeża. Nie tylko ze względu na specyficzny zapach, jaki wydziela się w trakcie gotowania, ale również, a może przede wszystkim, ponieważ nie mają koncepcji, jak wykorzystać jego kulinarne atrybuty. Tymczasem dzięki delikatnemu smakowi z kalafiora można wyczarować prawdziwe arcydzieła, np.:
- zupa z białych warzyw (kalafior, korzeń pietruszki, seler) zabielone mlekiem z dodatkiem zielonego Pesto,
- majonez wegański na bazie rozgotowanego kalafiora z dodatkiem soli wulkanicznej (inaczej zwanej soli czarnej),
- kalafior zapiekany w całości z dodatkiem orientalnych przypraw np. garam masala,
- kalafior gotowany tradycyjnie z zasmażką z otrąb owsianych.
Chcę zamówić kalafior od Rolnika
Komu kalafior może szkodzić?
Osoby przyjmujące tyroksynę (najczęściej w niedoczynności tarczycy o różnym podłożu) powinny uważać na rośliny z rodziny kapustowatych, w tym właśnie na kalafior. W niniejszych warzywach występują bowiem tiocyjanki, które hamują działanie tyroksyny. Zdrowe osoby spożywające duże ilości warzyw z rodziny kapustowatych (kapusta, kalafior, brokuły, brukselka, rzepa, jarmuż) i dostarczające małą ilość jodu wraz z dietą również mogą być narażone na zmniejszenie aktywności wydzielniczej tarczycy, a przez to zwiększenie się wydzielania TSH prowadzącą do powstawania niedoczynności tarczycy. Gotując warzywa pochodzące ze wspomnianej rodziny, warto zatem używać niewielkich ilości soli jodowanej.
Mit królowej Bony
Bona Sforza była wielką miłośniczką kuchni, lecz wbrew powszechnym przekonaniom nie oznaczało to, że lubiła dużo jeść. Opowiadała się za skromnymi porcjami i jednocześnie pożywieniem wysokiej jakości. Takie podejście nosiło znamiona swoistej rewolucji wobec panujących wówczas obyczajów. Natomiast, jak wskazuje Kamil Janicki w swoim artykule „Czy Bona Sforza naprawdę sprowadziła do Polski kapustę i kalafior?” (kliknij po więcej), mit o królowej, która nauczyła Polaków jeść włoszczyznę, jest jedynie mitem. Zanim Bona zawitała w Polsce, w Krakowie mieszkało już kilkuset Włochów, którzy z pewnością zdążyli się wcześniej podzielić tajnikami ojczystej kuchni. Zresztą rachunki dworu królewskiego zdradzają, że sałatę, kalafior i kapustę kosztował już wcześniej sam Jagiełło.
Ewa Ceborska-Scheiterbauer – absolwentka Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego na Wydziale Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji na specjalizacji dietetyka. Od 9 lat zajmuje się pacjentami, którzy chcieliby powrócić do wymarzonej masy ciała, kobietami w ciąży, a także osobami z cukrzycą, wysokim cholesterolem i innymi schorzeniami. Stara się uwzględnić każdą indywidualną prośbę w doborze planów dietetycznych. Specjalistka od tzw. trudnych zadań. Pomaga pacjentom chorym na nowotwory podczas chemio- i radioterapii. Autorka opracowań Żywienie w szpiczaku mnogim oraz Medycyna XXI wieku – żywienie w chorobach nowotworowych. Układa diety dla par, które starają się o dziecko. Dzięki temu przyszło już na świat kilkoro dzieci. Współpracuje także z firmami spożywczymi, farmaceutycznymi, generycznymi, a także z organizacjami pozarządowymi. Autorka wielu opracowań do prasy, a także częsty gość w różnych stacjach telewizyjnych i radiowych. Koordynatorka warszawskiej grupy zakupowej Poradnia dietetyczna food&diet i Harmony Refleksologia w ramach platformy LokalnyRolnik.pl.
Podziel się
[…] wydawać się mdły. Ale to warzywo ma mnóstwo odżywczych i zdrowotnych właściwości klik, dlatego warto po nie sięgać, szczególnie teraz, gdy wciąż jeszcze możemy dostać […]