Czym jest cholesterol i czy powinniśmy się go obawiać?
Z punktu widzenia chemicznego cholesterol jest związkiem organicznym z grupy steroidów. Jednak w powszechnej opinii cholesterol łączy się z lipoproteinami krążącymi w osoczu krwi. Funkcja cholesterolu w organizmie jest bardzo złożona – m.in. wchodzi w skład błon komórkowych, jest substratem do powstawania wielu enzymów, kwasów żółciowych i wiele innych.
Warto wiedzieć, że cholesterol produkowany jest w organizmie i jest go w pełni wystarczająco, aby odegrać swoją rolę w ciele człowieka. Cholesterol, który przyjmujemy wraz z żywnością jest więc poniekąd pewną górką, z którą organizm jakoś musi sobie poradzić.
Cholesterol – źródła cholesterolu w żywności
Źródłami cholesterolu są przede wszystkim produkty zwierzęce obfitujące w tłuszcze, a więc np. masło, śmietana, pełnotłusty twaróg, mleko, sery (szczególnie sery żółte), ale także tłuste wędliny, kiełbasy czy podroby. W roślinach nie występuje cholesterol, ale tłuszcze roślinne mogą wpływać pozytywnie na układ krążenia i wiele innych.
Cholesterolu – kto powinien się go obawiać?
Wysokie stężenie cholesterolu może sprzyjać powstawaniu blaszki miażdżycowej, a przez to niebezpiecznego usztywnianiu się naczyń krwionośnych lub/i tworzenia się skrzepów przyczyniających się do niebezpiecznych zatorów. Dlatego też warto zadbać o to, aby stężenie cholesterolu HDL (dobrego) do LDL (złego), a także cholesterol ogólny mieścił się zawsze w graniach przyjętych norm.
Osoby mające w wywiadzie rodzinnym przypadki chorób układu krążenia (np. zawał, udar, zator), a także osoby z nadciśnieniem tętniczym powinni zwracać szczególna uwagę na ograniczanie cholesterolu w swojej codziennej diecie. Dotyczy to także kobiet przyjmujących doustną antykoncepcję.
>> Indeks glikemiczny a ładunek glikemiczny – zastosowanie w praktyce <<
Jak można uregulować stężenie cholesterolu we krwi?
- Przede wszystkim zrezygnować lub przynajmniej ograniczyć ilość spożywanych tłuszczy zwierzęcych (z wyjątkiem ryb). Czerwone mięso można zamienić na drób (najlepiej spożywany bez skóry), a kiełbasy, pasztety, mielonki na chudszą szynkę czy polędwicę.
- Najlepszą zamianą jest jednak eliminacja mięsa na korzyść ryb. Tłuszcz rybi bowiem wpływa bardzo pozytywnie na regulowanie się stężenia HDL.
- Suplementacja diety tranem. Taką suplementację należy skonsultować z dietetykiem lub kardiologiem (w przypadku pacjentów kardiologicznych). Osoby przyjmujące suplementy w witaminą D3 lub/i A także powinny unikać dodatkowej suplementacji tranem.
- Spożywać więcej produktów bogatych w błonnik pokarmowy. Błonnik bowiem w dużej mierze pochłania cholesterol i pozwala wydalić go z organizmu. Źródłem błonnika to mogą być pełnoziarniste produkty zbożowe, warzywa i owoce (w najmniejszym stopniu, ale także).
- Dodawać do diety antyoksydanty, które mogą przeciwdziałać utlenianiu się blaszki miażdżycowej. Źródłem antyoksydantów są oczywiście warzywa i owoce, ale także zielona herbata, zioła i przyprawy. Szczególnie bogatym produktem w antyoksydanty jest aronia, która powinna gościć na naszych stołach znacząco częściej.
Chcę zamówić warzywa prosto od Rolników
Na koniec warto dodać, że kobiety w ciąży, karmiące oraz małe dzieci do 3-4 lat potrzebują dużych ilości cholesterolu do rozwoju układu nerwowego. Dla tych grup nie ma więc konieczności wprowadzania diety niskocholesterolowej.