Właściwości buraka cukrowego

autor: Marta Lokales 6 listopada 2018 1 komentarz

Burak cukrowy, stanowiący jeden z głównych światowych źródeł cukru, poza słodkimi skarbami skrywa też sporo innych, cennych i zdrowszych niespodzianek. Zainteresowanie tym warzywem powraca dzięki alternatywnym metodom jego wykorzystania (na przykład używanie soku z buraka jako substancji słodzącej zamiast niezdrowego białego cukru). Burak cukrowy stopniowo przestaje być warzywem używanym wyłącznie w produkcji przemysłowej. Coraz częściej doceniamy jego cenne składniki: betaninę, betacyjanty, kwas foliowy oraz dużą zawartość witamin i pierwiastków mineralnych (m.in. witaminy grupy B, wapń, żelazo, magnez, fosfor).

Melasa, czyli ekstrakt zdrowotnych właściwości buraka cukrowego

Dawniej uznawana głównie za odpad z procesu wytwarzania cukru i wykorzystywana głównie do produkcji rumu, współcześnie szanowana ze względu na właściwości odżywcze, zwłaszcza cenne minerały. Niestety, melasa jest tylko nieznacznie niżej w kategorii indeksu glikemicznego od zwykłego, białego cukru, więc również przyczynia się do gwałtownego wzrostu jego poziomu we krwi. Warto wiedzieć, że najcenniejsza pod względem zdrowotnym melasa czarna jest jednocześnie najmniej słodkim gatunkiem. Zawiera:

• Niacynę, która jest niezbędna w funkcjonowaniu układu nerwowego oraz mózgu;
• Witaminę B6, biorącą udział w syntezie białka, pracy serca i wpływającą na ciśnienie krwi;
• Kwas pantotenowy, biorący udział w gospodarce energetycznej organizmu i uczestniczący w syntezie wielu ważnych hormonów, w tym testosteronu czy serotoniny;
• Wapń, dzięki któremu cieszymy się mocnym układem kostnym;
• Żelazo, odpowiedzialne za prawidłowe funkcjonowanie zadań realizowanych przez krew;
• Magnez, mający ogromny wpływ na ciśnienie krwi i pracę układu krwionośnego oraz nerwowego;
• Fosfor, współtworzący silne kości i zęby;
• Potas, regulujący ciśnienie krwi i odpowiedzialny za dobrą pracę serca;
• Sód, niezbędny do utrzymania wyższego ciśnienia krwi;
• Cynk, odpowiedzialny za stan naszych włosów, skóry i paznokci;
• Miedź, zwalczająca bakterie i chroniąca przed komórkami rakowymi;
• Mangan, odpowiedzialny za układ nerwowy, kostny i sprawność seksualną;
• Selen, określany mianem pierwiastka młodości, wzmacniający również nasz układ odpornościowy.

Chcę zamówić ekologiczne buraki

Choć melasa zawiera przeciętnie około 1/3 mniej kalorii niż cukier, to i tak jej wykorzystanie powinniśmy utrzymywać na niskim poziomie – jest również niewskazana dla osób mających problemy z cukrzycą. Melasę wykorzystuje się na skalę przemysłową m.in. do rozmnażania drożdży.

Syrop buraczany: zalety buraka pozbawione azotanów

W tradycji ludowej zapisał się przepis na syrop buraczany z buraka cukrowego, który od kilku lat wraca do łask. Najważniejszą przyczyną ponownego zainteresowania tym syropem jest fakt, że w przeciwieństwie do syropów z buraka czerwonego ten jest pozbawiony azotanów (które – w związku z powszechnością stosowania nawozów sztucznych, występują obficie w glebie i są przyjmowane przez bulwy buraka). Azotany w organizmie człowieka przekształcają się w azotyny, które uszkadzają hemoglobinę – o czym wiele nieświadomych osób cierpiących na anemię nie wie i dodatkowo przysparza sobie kłopotów, próbując leczyć się surowym sokiem z buraka czerwonego.

>> Buraki – właściwości odżywcze i zdrowotne <<

Cenne składniki soku z buraka cukrowego

• Betaina, będąca aminokwasem określanym skrótem TMG, który organizm człowieka produkuje sam, a w produkcji przemysłowej uzyskuje się ją właśnie z buraka. Jest stosowana jako suplement sprzyjający poprawie trawienia, a w sportach siłowych jako uzupełnienie suplementacji kreatyny. Coraz częściej betainę stosuje się w kuracjach odchudzających: pomaga ona wątrobie w rozkładaniu lipidów;
• Betacyjany: barwniki azotowe, które posiadają właściwości antyrakowe (literatura medyczna potwierdza ich wpływ na profilaktykę nowotworów);
• Kwas foliowy: niezbędny w syntezie kwasów nukleinowych, które tworzą ludzkie DNA, reguluje on również procesy fizjologiczne komórek.

>> Dlaczego warto pić sok z buraka? <<

Przepis na domowy syrop buraczany

We współczesnej sztuce kulinarnej burak nie zajmuje istotnego miejsca, pozostaje w zasadzie zepchnięty z kręgu zainteresowań konsumentów domowych. Jednym z nielicznych przepisów, jaki do dziś można spotkać, zwłaszcza w centralno-wschodniej Polsce, jest tzw. buraczak, czyli ciasto drożdżowe z burakiem cukrowym.

Można też spróbować przyrządzić domowy syrop buraczany. Najważniejsze to zakup buraków z hodowli jak najmniej nawożonej sztucznie: w przeciwnym wypadku buraki będą bardzo silnie nasycone azotanami. Po zakupie myjemy buraki, odkrajemy zielone części i kroimy w niewielką kosteczkę, którą następnie przerzucamy do dużego garnka i zalewamy wodą do poziomu najwyższej warstwy buraków. Gotujemy na niewielkim ogniu przez minimum 4-5 godzin, aż buraki zaczną wydzielać brązową maź. Po dalszym wygotowaniu (możemy co jakiś czas dodać odrobinę wody) studzimy i przelewamy do butelek.

Chcę zamówić ekologiczne buraki

Jak widzimy, burak cukrowy poza stereotypowym białym cukrem może dostarczać człowiekowi całą gamę zdrowych produktów, które sprawdzą się w procesach suplementacji witaminami, minerałami, betainą czy kwasem foliowym. Jak się zdaje, sukces wydobycia z buraka tego, co dobre, zależy w dużej mierze od sposoby jego przetwarzania. Może mieć to miejsce w warunkach domowych czy też odbywać się na skalę przemysłową. Jeśli znajdziemy kilka godzin wolnego czasu, nic nie stoi na przeszkodzie, by na własna rękę przygotować choćby syrop buraczany, który nie dość, że może stanowić zdrowszą alternatywę dla wysoko przetworzonego cukru, to jeszcze dostarczy nam całą gamę drogocennych składników odżywczych.

Podziel się