Kiszenie czy kwaszenie? Na czym polega różnica i jak dobrze wybierać?

Kiszenie (kwaszenie) warzyw to sposób konserwacji żywności, który opiera się na fermentacji mlekowej. Jest to jedna z najstarszych metod utrwalania żywności przeznaczonej do spożycia. Procesowi kiszenia poddaje się przede wszystkim kapustę i ogórki, chociaż można też natknąć się na kiszone buraki czy inne warzywa. Jak więc powinien wyglądać prawidłowy proces kiszenia i jak wybierać dobrej jakości kiszonki/kwaszonki? Tego wszystkiego dowiecie się z naszego tekstu.

W Polsce kisi się kapustę w dużych ilościach (kilka tysięcy ton rocznie). Jak ten proces powinien wyglądać? Poszatkowaną kapustę soli się, dodaje przyprawy, ugniata, a następnie szczelnie zamyka, aby odciąć dostępu tlenu. W wyniku fermentacji beztlenowej z cukrów zawartych w kapuście powstaje kwas mlekowy, niewielkie ilości kwasu octowego, a ponadto etanolu, dwutlenku węgla, mannitolu, glicerolu, acetylocholiny oraz innych związków mających wpływ na cechy smakowe i zapachowe ukwaszonych warzyw. Proces naturalnej fermentacji trwa ok. dwóch tygodni. Kończy się wówczas, gdy kwasowość produktu (kapusty) osiągnie wartość 1,4% – 1,7% (w przeliczeniu na kwas mlekowy).

<< Przeczytaj: Kapusta biała i jej niezwykła moc >>

Kiszenie czy kwaszenie?

Nazewnictwo nie ma żadnego znaczenie, gdyż oba wyrazy odnoszą się do tego samego procesu – naturalnej fermentacji kwasu mlekowego. Zalewanie kiszonek (kwaszonek) octem, jak można przeczytać na niektórych stronach internetowych, jest zabronione przez prawo! Jeżeli producent chce dodać niewielkie ilości kwasu octowego, aby zapobiec rozwojowi niekorzystnych bakterii, musi to potem wykazać w składzie, jak również w nazewnictwie. Nie będzie to wówczas kapusta kwaszona, lecz kapusta utrwalana kwasem octowym.

Kiszonki z Gospodarstwa Rolnego Michała Sznajdera, który w ramach platformy LokalnyRolnik.pl dostarcza swoje wyroby mieszkańcom Wrocławia i okolic/ Fot. Gospodarstwo Rolne Michał Sznajder

Ryzyko w kiszeniu

Oprócz bakterii kwasu mlekowego fermentacji w procesach kiszenia biorą również udział drożdże i na powierzchni kiszonki pleśnie. Drożdże, a zwłaszcza pleśnie, są niepożądane, gdyż powodują pogorszenie cech smakowych i jakościowych produktu. Dodatkowo pleśnie przez asymilację kwasu mlekowego zmniejszają kwasowość kiszonki, dając tym samym otwartą drogę do powstania bakterii gnilnych. W celu powstrzymania rozwoju pleśni, drożdży, a w konsekwencji bakterii masłowych, producenci stosują często dodatek konserwantu – kwasu sorbowego lub jego soli (w ilości 0,05%). Muszą to jednak wykazać w składzie produktu.

Jak zatem powinniśmy wybierać dobrej jakości kiszonki/kwaszonki?

• Pamiętajmy o tym, iż kapusta, aby była dobrej jakości i nie zaczęły się w niej rozwijać niekorzystne drobnoustroje, powinna być przechowywana w warunkach beztlenowych w temperaturze do 10 stopni Celsjusza. Zatem pakowanie kapusty w worki foliowe nie jest złe, gdyż gwarantuje szczelność. Pamiętajmy również, aby w takiej kapuście zweryfikować jeszcze inne cechy. Pozostaje ważną kwestia walorów smakowych, bo kapusta z beczki smakuje z reguły najlepiej. Niekiedy jednak kapusta poddawana jest procesowi pasteryzacji i wówczas nie trzeba jej przechowywać w tak ściśle określonych warunkach. Minusem pasteryzacji jest fakt, iż część bakterii kwasu mlekowego ginie.

• Ważny jest smak, zapach i wygląd finalnego produktu. Kapusta nie powinna być blada (bardzo jasna). To może wzbudzić podejrzenie, że wytwórca użył w procesie produkcji octu. My zaś nie mamy jak tego sprawdzić, bo kapusta jest do kupienia, np. „z beczki” na bazarku, a etykiety brak. Wątpliwości winna wzbudzać również kapusta mało kwaśna – jeśli jest prawdziwie ukiszona (z wykorzystaniem tylko i wyłącznie fermentacji kwasu mlekowego) w smaku będzie mocno kwaśna – do tego stopnia, że nie zawadzi przepłukać ją wodą.

• Warto wybierać kapustę pakowaną w małe opakowania, np. wiaderka, słoiki, która pochodzi od niewielkich producentów. Lokalni dostawcy mogą zagwarantować bardziej tradycyjną metodę kiszenia. Nie produkują ogromnych ilości, zatem mają większą kontrolę nad naturalnym procesem kiszenia, niż producent, który kisi setki kilogramów kapusty w ogromnych zbiornikach. Przewagą pakowanych kwaszonek nad tymi prosto z beczki jest fakt, iż możemy sprawdzić etykietę – pod względem dodatku środków konserwujących oraz zweryfikować nazwę – czy aby na pewno nie jest to np. kapusta utrwalana kwasem octowym.

• Ogórki z kolei, aby były prawdziwie ukwaszone, powinny na dnie słoika/wiaderka posiadać biały, mętny osad. Odradza się kupowania ogórków z dużej beczki ze względu na częste ich przesolenie. Na niekorzyść ogórków z beczki przemawia również fakt, iż nie można sprawdzić ile użyto czosnku, chrzanu czy kopru. W przypadku wyrobów przechowywanych w słoikach lub wiaderkach wszystko widać jak na dłoni.

Chcę zamówić kiszonki od Rolników

*O procesie kiszenia/kwaszenia oraz sposobach właściwego doboru kiszonych wyrobów opowiadała Ewa Ceborska-Scheiterbauer – ekspert platformy zakupowej LokalnyRolnik.pl.

https://www.facebook.com/lokalnyrolnikpl

Autor Lokalny Rolnik

Podobne wpisy

Zdrowe żywienie

Rozszerzanie diety dziecka: jak zwiększyć wartość odżywczą posiłku malucha, dzięki domowym słoiczkom?

Rolnicy i Wytwórcy

Jak powstają parówki i swojskie wędliny?

Zdrowe żywienie

Odpowiednie nawodnienie organizmu – dlaczego jest takie ważne i jak o nie zadbać?